Hıyar ( Salata / Salatalık ) Yetiştirme Rehberi

1. Tohum Seçimi ve Ekim

Tohum Seçimi: Hıyar tohumları çeşitli türlerde gelir. Kornişon, dilimlik hıyar ve turşuluk hıyarlar arasında seçim yapabilirsiniz. İkliminize uygun bir çeşit seçmek önemlidir.

Tohum Ekim:

• Tohumları doğrudan toprağa veya fide tepsilerine ekebilirsiniz.

• Tohumları yaklaşık 2-3 cm derinliğe ekin ve üzerini hafifçe toprakla kapatın.

• Tohumlar arasına yaklaşık 30-50 cm aralık bırakın.

• Ekimden sonra toprağı hafifçe sulayın.
  

Ekim Zamanı

• İlkbahar: Hıyar tohumları genellikle ilkbahar aylarında, toprak ısındığında ekilir. Türkiye'de çoğu bölge için uygun ekim zamanı Mart sonu ile Mayıs ortası arasındadır.

• Yaz: Sıcak iklim bölgelerinde, yaz aylarında da ekim yapılabilir. Haziran ve Temmuz aylarında ekilen hıyarlar, sonbahar boyunca hasat edilebilir.
  

Ekim Öncesi Hazırlık

1. Toprak Isısı: Hıyar tohumlarının çimlenmesi için toprak sıcaklığının en az 15-18°C olması gerekir. Toprak sıcaklığı 21-29°C arasında ise en iyi sonuçlar elde edilir.

2. Fide Yetiştirme: Daha erken hasat almak için, Mart ayında iç mekanlarda fide yetiştirmeye başlayabilirsiniz. Fideler, don tehlikesi geçtikten sonra dışarı dikilir.
   

Bölgesel İklim Farklılıkları

• Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri: Bu bölgelerde hıyar ekimi için en uygun zaman Mart sonu ve Nisan başıdır. Yaz aylarında da ekim yapılabilir.

• İç Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri: Nisan ortasından Mayıs sonuna kadar ekim yapılabilir.

• Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri: Mayıs başı ile Haziran ortasına kadar ekim yapılabilir.
  

Tohum Ekim Yöntemleri

• Doğrudan Toprağa Ekim: İlkbahar donları geçtikten sonra, tohumları doğrudan bahçeye ekebilirsiniz.

• Fide Dikimi: İç mekanlarda yetiştirdiğiniz fideleri, dış mekana dikerken don tehlikesi olmadığından emin olun.
  

Ekim Tavsiyeleri

• Sıra Üzerine Ekim: Tohumları sıra üzerine 2-3 cm derinliğe ekin. Sıralar arasında 90-120 cm mesafe bırakın.

• Tepe Üzerine Ekim: 3-4 tohum bir arada tepe üzerine ekilebilir. Tepe grupları arasında 60-90 cm mesafe bırakın. Çimlendikten sonra, en sağlıklı fideleri bırakıp diğerlerini seyreltebilirsiniz.
  

2. Toprak ve Saksı Seçimi

Hıyar bitkileri, hafif ve iyi drene olan toprakları tercih eder. Organik madde açısından zengin, pH seviyesi 6.0-6.8 arasında olan toprak, hıyar bitkilerinin sağlıklı büyümesine yardımcı olur. Saksı kullanıyorsanız, drenaj delikleri olan bir saksı tercih edin.

3. Işık Gereksinimleri

Hıyar bitkileri, günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı almalıdır. Yeterli ışık, bitkilerin sağlıklı büyümesi ve bol ürün vermesi için önemlidir.

4. Sulama

Hıyar bitkileri düzenli ve bol sulama gerektirir. İşte sulama ipuçları:

• Toprağın sürekli nemli kalmasını sağlamak önemlidir, ancak aşırı sulamaktan kaçının.

• Sulama yaparken bitkilerin yapraklarını ıslatmamaya özen gösterin. Doğrudan kök bölgesine su verin.

• Sabah erken saatlerde sulama yaparak bitkilerin suyu daha iyi emmesini sağlayın.
  

5. Gübreleme

Hıyar bitkileri, büyüme dönemi boyunca besin takviyesine ihtiyaç duyar. İşte bazı gübreleme ipuçları:

• Dikimden önce toprağa organik gübre veya kompost ekleyin.

• Büyüme döneminde her 2-4 haftada bir dengeli sıvı gübre kullanın.
  

6. Destek ve Budama

Destek: Hıyar bitkileri, tırmanıcı bitkiler olduğundan destek gerektirir. Bunun için şu yöntemleri kullanabilirsiniz:

• Bitkilerin yanına bir destek çubuğu, kafes veya ızgara yerleştirin.

• Bitkileri destek çubuğuna nazikçe bağlayarak büyümelerini yönlendirin.

Budama: Hıyar bitkilerinde, daha sağlıklı ve verimli bir büyüme için budama yapmak önemlidir. İşte budama adımları:

• Alt yaprakları ve yan dalları düzenli olarak kesin.

• Bitkinin enerji tasarrufu yapmasını sağlamak için çiçek açmadan önceki küçük sürgünleri çıkarın.
  

7. Zararlılar ve Hastalıklar

Hıyar bitkileri, bazı zararlılar ve hastalıklara karşı hassas olabilir. İşte dikkat etmeniz gereken bazı yaygın sorunlar:

• Yaprak bitleri: Yapraklarda sararma ve büzülmeye neden olabilir. Organik böcek öldürücüler kullanarak kontrol altına alın.

• Beyaz sinekler: Yaprakların altında bulunur ve bitki özsuyunu emer. Yaprakları sabunlu suyla yıkayarak kontrol edebilirsiniz.

• Külleme: Yapraklarda beyaz, pudramsı bir tabaka oluşturur. Hastalıklı yaprakları çıkarın ve uygun bir mantar ilacı kullanın.
  

8. Hasat

Hıyarların hasat zamanı, çeşide ve yetiştirme koşullarına bağlı olarak değişir. Genel olarak, hıyarlar 50-70 gün içinde hasat edilebilir. İşte hasat adımları:

• Hıyarların boyutu olgunlaştığında (çeşidine göre 10-20 cm) hasat edin.

• Olgunlaşmış hıyarları bitkinin sapından nazikçe kesin veya bükerek çıkarın.
  

Sonuç

Hıyar yetiştirmek, sabır ve dikkat gerektiren ancak son derece ödüllendirici bir süreçtir. Bu rehberi takip ederek, kendi taze ve lezzetli hıyarlarınızı yetiştirebilir ve bahçecilik deneyiminizin tadını çıkarabilirsiniz. Başarılar ve bol hasatlar dileriz!